معرفی منظومة «منوهر و دمالت» اثر ظهیرکرمانی

Authors

  • رقیه رستمی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، دهاقان، ایران
  • مریم محمودی دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، دهاقان، ایران
Abstract:

نسخ خطی، میراث فرهنگی ملت‌ها و نشان‌‌دهندة تلاش مردم یک کشور در گردآوری و حفظ دستاوردهای فکری، علمی و تاریخی آن سرزمین هستند. این پژوهش به معرفی منظومة ناشناختة «منوهر و دمالت» (مجمع‌البحرین) ظهیر کرمانی اختصاص دارد. این اثر تاکنون تصحیح و چاپ نشده‌است. اصل داستان هندی بوده و سراینده در آن، یکی از افسانه‌‌های پنجگانه و مشهور هندی به‌نام «منوهر و دمالت» را به نظم درآورده‌است. تاکنون پنج نسخه از این منظومه در کتابخانه‌‌های مجلس و آستان قدس رضوی معرفی شده که در بین آن‌ها نسخة 15927 کتابخانة مجلس با نسخ دیگر تفاوت‌های فراوانی دارد. ظهیر در بخش حماسی از شاهنامۀ فردوسی و در بخش غنایی از لیلی و مجنون نظامی تأثیر پذیرفته‌است. در پایانِ برخی بخش‌ها، غزل‌هایی کوتاه در اوزان هزج، خفیف و متقارب آمده که با تخلص شاعر پایان یافته‌‌اند. در این مقاله، به روش توصیفی و با کمک منابع کتابخانه‌‌ای، ضمن پرداختن به موضوعات برجسته در متن داستان، به معرفی منظومه پرداخته‌‌ایم. معرفی منظومه «مجمع‌البحرین» علاوه‌بر نشان‌دادن جایگاه ادبی این اثر، در تبیین گسترة زبان فارسی در شبه‌قاره نیز مؤثر خواهد‌بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی زیباشناسی منظومة منوهر و دمالت ظهیر کرمانی

زیبایی مفهومی پیچیده و انتزاعی است که ارایة تعریفی جامع و مانع از آن غیر ممکن است. از سویی همگان می‌توانند درکی از زیبایی داشته باشند اما از سوی دیگر، مانند بسیاری از مفاهیم دیگر همة این ادراکات مورد اتفاق نظر قرار نمی‌گیرد. زیبایی از ویژگی­های ذاتی ادبیات به عنوان یک خصیصة هنری است. در میان عناصر مختلف هنر، شعر از عناصر مهم کلامی است که در قالب زبان و کلام بیان می‌شود و ارتباط تنگاتنگی با مخاط...

full text

معرفی نسخه‌‌خطی منظومة «گُل افشان» اثر کاهی کابلی

از آغاز قرن دهم هجری با توجه به تغییر مراکز ادبی و تأثیر حاکمیت سیاسی بر ادبیات فارسی، در کنار معما‌‌سازی و ماده‌‌تاریخ‌‌، جواب‌‌گویی و تقلید از منظومه‌‌های فاخر فارسی چون «مخزن‌‌الأسرار»، «حدیقه‌‌الحقیقه»، «بوستان» و «مثنوی معنوی» در کارنامة شاعران ایرانی-هندی فراوان به‌‌چشم‌‌می‌‌خورد. مثنوی «گُل‌‌افشان» اثر «کاهی کابلی» از شاعران سرآمد دَربار همایون و اکبرشاه گورکانی در قرن دهم، یکی از ارزشمندت...

full text

مقایسة منظومة «آنوش» و «لیلی و مجنون»

در مقالة حاضر. منظومة آنوش اثر شاعر ارمنی هوانس تومانیان با منظومة لیلی و مجنون. اثر شاعر نامدام ادبیات فارسی، نظامی. مقایسه شده است. این دو اثر عاشقانه. در دو سرزمین مختلف خلق شده اند ولی شباهت های بسیاری میان آنها وجود دارد. هر دو اثر، جدال عشق است و میل به وصال. در هر دو داستان دو عاشق برای عشق خود علیه آداب و رسومی که بر زمان حاکم است می ایستند. ‏از جمله محاسن وجود چنین آثاری،  نمایاندن سنن...

full text

مقایسة منظومة «آنوش» و «لیلی و مجنون»

در مقالة حاضر. منظومة آنوش اثر شاعر ارمنی هوانس تومانیان با منظومة لیلی و مجنون. اثر شاعر نامدام ادبیات فارسی، نظامی. مقایسه شده است. این دو اثر عاشقانه. در دو سرزمین مختلف خلق شده اند ولی شباهت های بسیاری میان آنها وجود دارد. هر دو اثر، جدال عشق است و میل به وصال. در هر دو داستان دو عاشق برای عشق خود علیه آداب و رسومی که بر زمان حاکم است می ایستند. ‏از جمله محاسن وجود چنین آثاری،  نمایاندن سنن...

full text

ملاحظاتی دربارة منظومة شبرنگ‌نامه

شبرنگ‌نامه از سراینده‌ای ناشناس و یکی از منظومه‌های پهلوانی مهم پس از شاهنامه است. این اثر که گویا در سدة ششم سروده شده است دربارة کین‌ستانی شبرنگ، پور دیو سپید، از رستم و ایرانیان سخن می‌گوید. شبرنگ پس از اینکه درمی‌یابد رستم پدرش را کشته است، درپی کین‌خواهی از ایرانیان برمی‌آید. او ابتدا اولاد، فرمانروای مازندران، را می‌کشد و چون خود فرهمند نیست، مادرش مهیار بر تخت سلطنت ماز...

full text

منظومة استعاره‌های مفهومی لمعات

منظومة فکری مسلّط بر هر اثر را می‌توان به کمک تحلیل استعاره‌های‌ مفهومی آن توصیف کرد. هدف از پژوهش حاضر، یافتن ساختار برآمده از استعاره‌های مفهومی لمعات است که منظومة فکری مسلّط بر این متن را نشان می‌دهد. به این منظور، ابتدا با بررسی دقیق زبان لمعات، استعاره‌های مفهومی آن را مشخص کرده و در مرحلة دوم با تحلیل استعاره‌ها و یافتن پیوند آن‌ها با یکدیگر، ساختار برآمده از استعاره‌های مفهومی متن را که...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 37

pages  45- 60

publication date 2019-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023